محيط
  شرايط محيطي که نفوذ زيادي بررشد ونمو فرد دارد به نام محيط زيست موردمطالعه است. هردودسته عوامل داخلي( هورمن ها)وعوامل خارجي(شرايط زندگاني) بخش هايي از اين مطالعه ي زيست محيطي خواهند بود. شرايط زيست محيطي قادر است تغييرات زيادي در فنوتيپ افراد به وجو آورد. مثلا کره اي که با استعداد و ژنوتيپ مستقيم بودن دست وپابه دنيا آمده است درنتيجه ي عواملي مانندتغذيه ي غيرمتوازن به کجي دست وپا مبتلا مي شود. با تغيير محيط يعني برقرارکردن تغذيه ي مناسب همين نابساماني را معالجه و دست و پاي کج را معالجه کرد. در مقابل کره اي که با ژنوتيپ دست وپاي کج به دنيا آمده است امکان راست کردن دست وپاي آن وجود ندارد( هرچند باجراحي و معالجات پزشکي گاهي مي شود اين کار را انجام داد)    

توارث

توارث يعني انتقال اطلاعات ژنتيکي از والدين به فرزندان از طريق سلول هاي جنسي ( اسپرم و تخمک ) . نيمي ازکرموزوم هاي فرزندان ازطرف سيلمي و نيم ديگر ازطرف ماديان است. به طوري که ژنوتيپ کره به هيچکدام از والدين شباهت کامل ندارد اما اين ژنوتيپ تا آخر عمر باقي مي ماند، هر چقدر فنوتيپ تحت تأثير محيط تغييرپيدا کند. درشرايط نادر تغييراتي درشيمي ژن و ساختمان کرموزم پيدا مي شود اين گونه تغييرات را تغيير ناگهاني مي خوانند. اگر اين تغييرات در سلول هاي بدني پديدآيد تغييرات درفنوتيپ پيدا مي شود. اگر اين تغييرات در گامت ها( سلول هاي جنسي)باشدبه آيندگان منتقل مي شود.  موتاسيون سپس بخشي از ژنوتيپ آيندگان مي شود وممکن است بخشي از توارث صفات درآيندگان گردد. گاهي موتاسيون ممکن است زيان بخش باشد و گاهي تغييرات سبب ارتقاء داخل نوع باشد.

در خدمت تیمسار مبشری - ارتش ایران تعدادی افسر برای آموزش سوارکاری کلاسیک به کشور فرانسه، دانشکده ی سومور  فرستاد. از نخبه ی این افسران که به ایران باز گشتند و و در آموزش سوارنظام جدید ایران شرکت کردند تیمسار مبشری بود که می توان او را استاد استادان امروز نامید زیرا آن چه آموختند سواری کلاسیک در کشوری بود که سواری می دانست اما به سبک کوچگرها . یادشان گرامی باد

ژن

  صفات ارثي که وسيله ي کروموزم ها حمل مي شوند بين عواملي تقسيم و توزيع شده اندکه ژن ناميده مي شوند. تعداد اين ژن ها هنوز به طورکامل شناخته نشده اند. تصورمي شود در هرکروموزم هزاران ژن خوابيده باشد. هرژن مسؤول و ناقل صفت خاصي مي باشد.

 آنچه از مجموعه ي ژن هاي يک فرد پديد مي آيد ژنوتيپ  آن فرد خوانده مي شود و اين آن چيزهايي است که يک سلول با خود دارد وحمل مي کند و مي تواند به فرزندان خود انتقال بدهد. ژنوتيپ را نمي توان از ظاهر اسب کاملا دريافت. آنچه از يک فردديده و داوري و اندازه گيري مي شود فنوتيپ  گفته مي شود. اختلاف ژنوتيپ ( صفات ارثي) و فنو تيپ (تظاهر خارجي ) در رنگ بدن اسب به خوبي تظاهر و ديده مي شود. براي مثال دو اسب نيله را با رنگ مشابه مي توان نامبرد که از نظر ژنو تيپ با هم اختلاف دارند. مثال: اگر رنگ نيله را G وGG ، وg  رنگ غيرنيله باشدGg   هم رنگ نيله ي اسب است در حالي که ژنو تيپ غيرنيله هم در آن وجود دارد. به علاوه محيط نمی تواند ژنتیپ را تغییر دهد  در حالي که روي فنوتيپ کاملا مؤثر است. يک مثال موضوع را روشن مي کند. اگر اسبي از نظر ژنو تيپ استعداد رسيدن به 160 سانتيمتر قد را داشته باشد اما به دليل عدم         تغذيه ي مناسب ودرست، قدآن بعداز بلوغ کامل به فقط 152 سانتيمتربرسد يعني اسبي با  ژنو تيپ قد 160 سانتيمترتحت تأثير محيط( کمبود تغذيه) داراي فنوتيپ قد 152 سانتيمتر شده است . اين جا اختلاف ژنو تيپ و فنوتيپ و تأثير محيط روي فنو تيپ مشخص مي شود.

 هر ژن درداخل کروموزم جايگاه مخصوص خود را دارد اين جايگاه لوکوس   خوانده  مي شود.  همچنان که گفته شد هرکرموزوم ازيک جفت کرومووم تشکيل شده است ( از طرف پدر و مادر )پس هرجايگاه ازيک زوج جايگاه تشکيل شده است يعني دريک جايگاه براي يک صفت يک زوج ژن وجود دارد. اين ذوج ژن ممکن است مشابه يا غير مشابه باشند. براي مثال: در اسب،  لوکوس A      می تواند حاوي یا حامل  4  شکل ژن باشد.  هرکدام از اين اشکال ژن آلل  خوانده مي شوند.  اين آلل هاA+   (براي رنگ اسب مانند اسب پرزوالسکي).  A (براي نمونه ي کهر) at  (براي سيل قهوه اي) و a (براي سياه و جگري). همچنين چهارآلل براي يک لوکوس وجود دارد. اسب فقط دوتاي آن را      مي تواند داشته باشد. براي مثال:  اسب مي تواند A و a يا at و at . اگردو آلل مشابه هستند مانند  (at وat) در حالت هموزيگوس  هستند (همو = مشابه. زيگوس = تخمک). اگر مختلف هستند      (مانندAa) شرايط هتروزيگوس  را دارند(هترو= مختلف. زيگوس= تخم).

 گاهي يک آلل دريک لوکوس وجود آلل هاي ديگر را مي پوشاند. براي مثال: اگر اسب  حامل G  و   gاست که اولي نشان نيله و دومي غير نيله مي باشد.آلل نيله ، غير نيله را مي پوشاند و رنگ نيله به تدريج و در طول پيشرفتن سال اسب تظاهر  مي کند. به عبارت ديگرG نيله نسبت به رنگهاي ديگر g غالب و ديگر رنگ ها مغلوب هستند.  يک آلل ساده غالب در يک ذوج آلل ساده ي ديگررا مي پوشاند.

         آگاهي هاي اوليه يژنتيک

                اخیراً دانش ویرایش ژنتیک سر زبان ها افتاده و عالمان واقعی این علم در صدد آن هستند که ژن های بیماری های ارثی را از ژنوم انسان و حیوان حذف و به جای آن ژن سالم همان صفت را قرار دهند، این خود گفتگوی طویلی است  نه به معنایی تنها تعویض ژن سالم و بیمار بلکه  ، ژن برتر هم مورد نظر خواهد بود، شیر بیشترین، سرعت بیشترین  و هوش..........

               آقای سرمدی برای شرکت در حراج اسب ترکمن دعوت کرده بودند، رفتم،  اسب ها ی ترکمن هرچند برگزیده و قابل ارائه درحراج های بین الملل نبودند اما ترکمن بودند با تمام مختصات ضعیف باید روی آن ها کار بشود انتخاب، تغذیه و طرح بهبود؟! در جلسه ای که 7نفر از بااترین های اداری،دکترای ژنتیک و دامپزشکی حضور داشتند سؤال ساده ای در مورد رنگ اسب مطرح کردم جواب نیامد تهدیدم کردند ........            اقای دکتر واردی هم که حقوق خوانده اند حضور داشتند..........................................................

من دوبازه تلاشم را برای آموزش آن هایی که می خواهند شروع می کنم جناب رئیس امیدوارم که شما بین 60000 نفر کسی باشید که آن را می خوانید و دیگر تهدید نمی کنید یا التماس.

کروموزومکروموزم ها ساختمان هاي نخي شکلي هستند که حامل ژن هاي توارثي انفرادي مي باشند.کرموزوم ها درهسته ي هرسلول بدني به صورت يک ماده ي فشرده حضوردارند.تعداد نخ هاي فشرده درداخل سلول هاي يک نوع حيوان ثابت و  برابراست اما در انواع اين تعداد تغيير مي کند. براي مثال انسان دارای 46 کروموزم دريک سلول است در حالي که اسب داراي 64 کروموزم است. اين تعداد کروموزوم در تمام سلول هاي بدني[1](اسپرماتوزوئيد و تخمک سلول بدني نيستند). انسان 23 جفت کرموزوم دارد . اسپرماتوزوئيد و اوول که سلول هاي جنسي[2] شناخته شده اند حامل يکي از کروموزوم ها ي هر زوج مي باشند. پس هر گامت(سلول جنسي) انسان داراي 23 کروموزوم مي باشد وگامت نوع  اسب 32 عدد کروموزوم دارد. هنگام جفتگيري 32 کروموزوم از جنس نر با 32 کروموزوم از جنس ماده( مجموعا 64 کروموزم )ترکيب و سلول هاي موجودي را مي سازند که در آينده اسب مي شود.

                جنسيت فرزند( آيندگان نر يا ماده ) را کروموزم هاي جنسي پدر و مادر تعيين   مي کنند. فرزندي با کروموزم هاي X و  Y   نر در حالي که ماده داراي دو کروموزم  X   مي باشد. به جز اين دو، کروموزم  هاي بقيه را  اوتوزم يا اوتوزومال کروموزوم[3] مي خوانند.

با آقایان فرجی و پورحیدری